ارزیابی تنوع برخی از ارقام و ژنوتیپ‏های انگور (vitis vinifera l.) با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی

تنوع فنوتیپی 32 رقم و ژنوتیپ انگور در باغ تحقیقاتی دانشگاه ملایر و کلکسیون انگور شهرستان ملایر وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان به منظور گزینش مقدماتی ارقام و ژنوتیپ‏های برتر از نظر خصوصیات مورفولوژیکی و پومولوژیکی برای استفاده در برنامه‏های به‏نژادی، با استفاده از 61 صفت شامل 5 صفت فنولوژیکی و رویشی تاک، 41 صفت مربوط به میوه (خوشه، خوشه‏چه، حبه و هسته) و میزان مادۀ ضد سرطانی رسوراترول در 15 بخش مختلف گیاه، طی سال‏های 1390 ـ 1392 بررسی شد. براساس توصیفگرهای جهانی انگور و روش های مرتبط، گروه‏بندی و مقایسه شد. ضرایب همبستگی سادۀ بین صفات نشان داد که بین برخی صفات اندازه‏گیری شدۀ رویشی نظیر خوشه، حبه و هسته همبستگی مثبت یا منفی و معنا‏دار وجود دارد. برخی صفات مثل وزن خوشه‏چه، رنگ گوشت میوه، طول دم خوشه، وزن دم حبه، وزن و طول هسته و مقدار سیس و ترانس رسوراترول در هستۀ غوره و انگور رسیده ضریب تغییرات بالایی داشتند. تجزیه به عامل‏ها صفات ارزیابی شده را به 10 عامل اصلی کاهش داد که در مجموع 22/74 درصد واریانس کل را توجیه کردند. تجزیۀ خوشه‏ای در فاصلۀ 5 اقلیدسی ارقام و ژنوتیپ‏ها را به 7 گروه اصلی تقسیم کرد. ارقام و ژنوتیپ‏های ’کیوهو‘، ’احمد مولایی‘، ’شست عروس‘، ’کشمشی بی دانۀ سفید و قرمز‘، ’عسگری‘ و ’ژنوتیپ شمارۀ 1-1‘ به ترتیب از نظر عادت دیرگل دهی، درصد قند و انبارمانی، تازه‏خوری، میزان پروتئین و مقدار مادۀ ضد سرطانی رسوراترول برتر از سایر ارقام و ژنوتیپ‏ها بودند.